Vietnam Single Tim Ban Bon Phuong  


HOME  -  FORUM  -  REGISTER  -  MY ACCOUNT  -  NEW  PHOTOS  -  BROWSE  -  SEARCH  -  POEM  -  ECARD  -  FAQ  -  NCTT  -  CONTACT



Diễn Đàn
 Những chủ đề mới nhất
 Những góp ư mới nhất
 Những chủ đề chưa góp ư

 
NCTT Những chủ đề mới nhất

NCTT Những góp ư mới nhất
NCTT Website


Who is Online
 

 

Forum > Tán dóc, bốc phét >> BẠN NGHĨ G̀ KHI ĐỌC NHỮNG D̉NG "THỐNG KÊ " NÀY....

 Bấm vào đây để góp ư kiến

1

 vuithoima
 member

 ID 35464
 01/15/2008



BẠN NGHĨ G̀ KHI ĐỌC NHỮNG D̉NG "THỐNG KÊ " NÀY....
profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email -goi thu   Thong bao bai viet spam den webmaster  edit -sua doi, thay doi edit -sua doi, thay doi  post reply - goy y kien



Bạn nghĩ ǵ khi đọc những hàng ḍng tâm sự như thống kê dưới đây :

" Ôi, đất nước tôi, mỗi khi tôi rời khỏi nhà buổi sáng là không biết buổi chiều tối có quay trở về nhà với người thân không v́ tai nạn giao thông không loại trừ bất kỳ một người nào. Có chồng bắt vợ cởi truồng nhốt trong cũi. Có cô mầm non bịt miệng trẻ bằng băng dính. Có mẹ nuôi dội nước sôi vào con gái chín tuổi. Có cô gái bị làm nô lệ suốt 13 năm và phải chịu những h́nh phạt tra tấn không khác ǵ kẻ thù. Có thầy giáo quấy rối bảy em học sinh gái nhỏ. Có thầy giáo cưỡng hiếp học sinh. Có chồng cắt tai và cắt vú vợ ngâm rượu để uống…”

Đất nước 4000 năm với Gia Huấn Ca,Truyện Kiều,của đạo đức Khổng Mạnh,của Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí ,Tín.......đang bước vào thế kỹ 21 với những điều ghê gớm như vậy.



Alert webmaster - Báo webmaster bài viết vi phạm nội quy
 

 da1uhate
 member

 REF: 286116
 01/15/2008

  profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email - goi thu  Thong bao cam nhan spam den webmaster  edit - sua bai, thay doi  edit - sua bai, thay doi post reply - goy y kien, dang bai
Gia Huấn Ca là ǵ hỏng bít? Xin giải thích dùm với.

 

 apollo
 member

 REF: 286162
 01/15/2008

  profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email - goi thu  Thong bao cam nhan spam den webmaster  edit - sua bai, thay doi  edit - sua bai, thay doi post reply - goy y kien, dang bai
Gia huấn ca là tập thơ của Nguyễn trăi ( 阮廌) gồm các bài nhiều bài như:

1. Đặt quyển sách, vắt tay nằm nghĩ,
Hễ làm người dạy kỹ th́ nên,
Phấn son cũng phải bút nghiên,
Cũng nhân tâm ấy há thiên lư nào.(*)

Dạy Vợ Con
5. Nhân thong thả lựa vần quốc ngữ,
Làm bài ca dạy vợ nhủ con:
Lời ăn nết ở cho khôn,
Chớ nên đa quá, đa ngôn chút nào!(*)
Ăn mặc chớ mỹ miều chải chuốt,
10. H́nh dung đừng ve vuốt ngắm trông,
Một vừa hai phải th́ xong,
Giọt dài giọt ngắn cũng không ra ǵ?(*)
Khi đứng ngồi chứ hề lơ lẳng,
Tiếng nhục nhằn nữa nặng đến ḿnh,
15. Hạt mưa chút phận lênh đênh,
Tấm son tạc lấy chữ trinh làm đầu.(*)
Ḱa mấy kẻ làu làu tiết ngọc,
Đem sắt đanh nguyện lúc lửa châm,
Con hiền cha mẹ an tâm,
20. Một nhà khen ngợi, ngh́n năm bia truyền.(*)
Nọ những kẻ nước nguyền non hẹn,
Thấy mùi hoa bướm nghển, ong chào,
Miệng đời dê diếu biết bao,
Đông ra quốc pháp, nhục vào gia thanh.(*)
25. Đem người trước lấy ḿnh ngắm lại,
Khôn ba năm đừng dại một giờ,
Đua chi chén rượu câu thơ,
Thuốc lào ngọt nhạt, nước cờ thấp cao.
Đám dồi mỏ ra vào săn sóc,
30. Lại bài phu, tam cúc, đánh đinh,
Đố mười, chẵn lẻ, đố kinh,
Tổ tôm, kiệu chắn, sám quanh tứ chiều.
Đi đứng đắn, chớ điều vùng vẫy,
Khi tối tăm đèn phải phân minh,
35. Hoặc khi hội hát linh đ́nh,
Đ ược lời dạy đến th́ ḿnh hăy ra.
Ra phải có mẹ già em nhỏ,
Đ ừng đánh đàn, đánh lũ không hay,
Nói đừng chau mặt, chau mày,
40. Nghe ra ngậm đắng nuốt cay hay nào!
Của tằn tiện, chắt chiu hàn gắn,
Khách buôn tàu chưa hẳn nơi đây !
Cũng đừng vắt nước cổ chày,
Tiếp tân tế lễ là ngày nên hoang.(*)
45. Ăn ở chớ ḷng mang khoảnh khắc,
Mua bán đừng điêu trác đong đưa,
Mua đừng ráo riết quá lừa,
Bán đừng bo xiết, ích ta hại người.
Chớ tắt mắt của người kém cỏi,
50. Đ ừng đảo điên có nói làm không,
Giàu sang cũng chớ khoe ngông,
Miễn ḿnh ấm phận chớ ḷng khinh ai.
Khó khăn chớ vật nài oán hối,
Hết bĩ rồi tới buổi thái lai,(*)
55. Cầm cân, tạo hóa đổi dời,
Giàu ba họ, khó ba đời mấy ai?(*)
Đừng học cách tham lời đặt lăi,
Lợi kẻ cho th́ hại kẻ vay,
Dễ dàng nợ phải lay nhay,
60. Đến đầu đũa quá, e cay đắng nhiều.(*)
Hoặc lỡ thiếu phải điều lĩnh tạm,
Dù ít nhiều liệu sớm tính xong,
Chẳng nên mê mẩn hơi đồng,
Qua lần cho khỏi th́ ḷng mới nguôi.
65. Thói mách lẻo, ngồi rồi bỏ hết,
Hễ điều ǵ nói ít mới hay,
Lân la giắt rợ, giắt rây,
Đă hư công việc, lại dày tiếng tăm.(*)
Việc chợ búa chăm chăm chúi chúi,
70. Buổi bán xong liệu vội ra về,
Cửa nhà trăm việc sớm khuya,
Thu va thu vén mọi bề mới xong.
Pḥng những kẻ có ḷng gian vặt,
Nhỡ xảy ra một mất mười ngờ,
75. Tiếc thầm đứng ngẩn, ngồi ngơ,
Đau buồn thôi lại đổ cho tại trời.
Từ chốn ở, nơi ngồi thay thảy,
Rác ngập đường nh́n vậy chan chan,
Ai vào rác ngập ước chân,
80. Bát mâm tơi tả chiếu chăn đầy giường.
Tuy khó rách, giữ ǵn thơm sạch,(*)
Có hay ǵ chiếu lệch bụi nhơ,
Đồ ăn thức nấu cho vừa,
Thường thường giữ lấy muối dưa ngon lành.
85. Nghề bánh trái chiều thanh vẻ lịch,
Cũng học dần thói cách người ta,
Vá may giữ nếp đàn bà,
Mũi kim nhỏ nhặt mới là nữ công.
Thủa tại gia phải ṭng phụ giáo,(*)
90. Khi lấy chồng giữ đạo chính chuyên,(*)
Lại là hiếu với tổ tiên,
Những ngày giỗ tết không nên vắng nhà.
Đồ cúng cấp hương trà tinh khiết,(*)
Theo lễ nghi khép nép, khoan thai,
95. Ăn nhiều ăn ít cho rồi,
Nhớ điều ghẻ lạnh lễ thôi lại về.


Với Cha Mẹ
Dù nội, ngoại hai bề cũng vậy,
Đừng trành hanh bên ấy, bên này,
Cù lao đội đức cao dày,
100. Phải lo hiếu kính đêm ngày khăng khăng.
Bởi thương đến mới năng mắng quở,
Muốn cho ta sáng sủa hơn người,
Ân cần kẽ tóc, chân tơ,
Tấm ḷng chép để mấy lời tạc ghi.
105. Đừng nặng nhẹ, tiếng ch́ tiếng bấc,
Đ ừng vùng vằng mặt vực, mặt lưng,
Có th́ sớm tiến trưa dâng,
Cơm ngon canh ngọt cho bằng chị em.
Dù chẳng có th́ yên một phận,
110. Người trên ta há giận ta sao!
Hoặc khi lầm lỗi điều nào,
Đánh đằng cửa trước, chạy vào cửa sau.
Khi ấm lạnh ta hầu coi sóc,
Xem cháo cơm, thang thuốc mọi bề,
115. Ra vào thăm hỏi từng khi,
Người đà vô sự, ta th́ an tâm.
Việc báo hiếu phải chăm chữ hiếu,
Kiệm hay phong cũng liệu tùy ngơi,(*)
Đừng điều tranh cạnh chia bai,
120. Xấu trong làng nước, để cười mai sau


Với Chồng
Đạo vợ chồng t́nh sâu nghĩa ái,
Lại chẳng nên mặt tái, mày tăm,
Chuyện đâu bỏ đấy cho êm,
Đ ừng đem bên ấy về gièm bên ta.
125. Sách có chữ "nhập gia vấn húy",(*)
Khi nói năng phải kỹ kiêng khem,
Dịu dàng tiếng thuận lời mềm,
Cứ lời chồng dạy mới yên cửa nhà.
Chớ nên cậy ḿnh ta tài sắc,
130. Chồng nói ra nhiếc móc chê khen.
Nói càn như ở bậc trên,
Thường khi động đến tổ tiên quá lời.
Cơn giận đến, sự đời ngang ngửa,
Dở dói ra nát cửa tan nhà,
135. Chữ "tùy" là phận đàn bà,
Nhu ḿ để dạ, chua ngoa gác ngoài.
Dù lỗi phận gặp người tửu sắc,
Hay gặp người cờ bạc lưu liên,
Nhỏ to tiếng dịu lời êm,
140. Dần dà uốn măi may mềm được chăng !
Phải chồng ngược, cắn răng chịu khổ,
Chớ nghiêng đầu, ngảnh cổ thiệt thân,
Duyên may gặp được văn nhân,
Thuộc câu "tương kính như tân" làm ḷng.(*)
145. Nghiệp đèn sách khuyên chồng sập să,
Tiếng kê minh gióng giả đêm ngày,
Khuyên chồng nhớ đến đạo thầy,
Vật dâng lớn nhỏ gọi nay lễ thường.


Với Vợ Lẽ
In lấy chữ tao khang chi nghị,(*)
150. Đừng mang câu đố kỵ chi thường,
Dây b́m cho tựa cành vàng,(*)
Trước chàng đẹp mặt, sau nàng đỡ tay.
Câu "đường cái" xưa nay cũng vậy,
Trai làm nên lấy bảy lấy ba,(*)
155. Lấy về hầu hạ nhà ta,
Thêm ḥe, nẩy quế có là con ai?(*)
Cũng da thịt cũng tai mắt thế,
Kém ta nên phận ế hoa ôi,
Nghĩ t́nh ăn cạnh nằm ngoài,
160. Ấm no nên xót lấy người bơ vơ.
Thế mới phải phép thờ phu tử,
Ấy mới là đạo xử hài ḥa,
Chữ "Tùy" rắn khúc nghi gia,
Môn đường thong thả, một nhà vẻ vang
Với Bạn Hữu Của Chồng
165. Ḱa những đứa mặt thường cau có,
Khách đến nhà chửi chó mắng mèo,
Cất lời nặng cỡ đá đeo,
Đă ra thét tớ lại vào mắng con.
Khách về đoạn sợ ṃn mất chiếu,
170. Chồng ra đường chẳng kẻo mặt mo!
Hễ ngày bạn hữu giao du,
Sai người trải chiếu, sắp đồ tiếp ra.
Dù trăm giận th́ ta để bụng,
Có trọng người mới trọng chồng ta.
175. Tùy người thết đăi rượu trà,
Nhớ rằng: Của gửi chồng ta đi đường!


Với Chị Em
Ấy là vẹn cương thường bằng hữu,
Lại phải tường trong đạo chị em,
Đạo em th́ phải trông lên,
180. Đạo chị trông xuống cho êm đẹp chiều.
Miếng bùi ngọt chia đều như một,
Khi nắng mưa ấm sốt đỡ tay,
Với nhau như bát nước đầy,
Lá lành đùm bọc bóng cây rườm rà!
185. Đạo thúc tẩu một nhà minh bạch,
Lánh hiềm nghi tăm tích rơ ràng,
Trộm trông bóng đuốc Vân Trường,
Nức danh ba nước treo gương muôn nhà.


Với Trong Họ Ngoài Làng
Cả trong ngoài cùng là đàn cháu,
190. Xem như con yêu dấu chẳng sai,
Đồng quà, tấm bánh hôm mai,
Chớ điều dằn vật, chớ lời gieo đanh.
Từ họ mạc, láng giềng, hàng xóm,
Cũng ở cho trong ấm ngoài êm,
195. Tiếng chào, tiếng hỏi cho mềm,
Chẳng khinh ai cũng chẳng hiềm oán ai.


Với Những Khi Sản Dục
Ấy ngôn hạnh các lời hằng giữ,
Lại cần điều cư xử cho tuyền,
Hễ ngày sóc, vọng, hối, huyền,(*)
200. Cùng ngày nguyệt tín phải khuyên dỗ chồng.
Khi thai sản trong pḥng ǵn giữ,
Học cổ nhân huấn tử trong thai,
Dâm thanh chớ để vào tai,
Ác ngôn chớ chút bợn lời sam sưa!
205. Từ xuất nhập, khởi cư, hành động,(*)
Có lễ nghi nghiêm trọng đoan trinh,(*)
Đứng ngồi chính đại quang minh,(*)
Cho bằng phẳng thế, chớ chênh lệch ḿnh.
Chớ vịn cao cũng đừng mang nặng,
210. Đừng ăn đồ cay đắng canh riêu,
Đừng ăn ít, chớ ăn nhiều,
Nuôi từ trong dạ khỏi điều lo xa.
Khi sinh nở thai ḥa vô sự,
Cẩn từ khi trong cữ ngoài tuần,
215. Chiều sương chớ để áo quần,
Đỉnh đầu phải cúi, bước chân phải ḍ.
Nơi bếp vách đừng cho hơ lửa,
Ngọn đèn hoa chớ quở quá ngôn,(*)
Kiêng khem trăm sự vuông tṛn,
220. Trước ḿnh yên dạ, sau con ít sài.
Với Con Cái
Ngày con đă biết chơi biết chạy,
Đừng cho chơi cầm gậy, trèo cao,
Đừng cho chơi búa chơi dao,
Chơi vôi, chơi lửa, chơi ao có ngày.
225. Lau cho sạch không hay dầm nước,
Ăn cho vừa, đừng ước cao lương,
Mùa đông tháng hạ thích thường,
Đ ừng ôm ấp quá, đừng suồng să con.
Dạy từ thuở hăy c̣n trứng nước,
230. Yêu cho đ̣n bắt chước lấy người,
Tŕnh thưa, vâng dạ, đứng ngồi,
Gái trong kim chỉ, trai ngoài bút nghiên.
Gần mực đen, gần đèn th́ sáng,
Ở bầu tṛn, ở ống th́ dài,
235. Lạ ǵ con có giống ai,
Phúc đức tại mẫu là lời thế gian.(*)
Làm mẹ chớ ăn càn, nói dở,
Với con đừng chửi rủa quá lời,
Hay chi thô tục những người,
240. Hôm nay cụ cụ, ngày mai bà bà.
Gieo tiếng ra chết cây, găy cối,
Mở miệng nào có ngọn có ngành,
Đến tay bụt cũng không lành,
Chồng con khinh rẻ, thế t́nh mỉa mai!
245. Ấy những thói ở đời ngông dại,
Khôn th́ chừa, mới phải giống người,
Sinh con th́ dạy th́ nuôi,
Biết câu phải trái lựa lời khuyên răn.


Với Dâu Rể
Tuổi cả khôn, hôn nhân trạch phối,(*)
250. Giàu đừng tham, khó đói chớ nề,
Dâu hiền, rể thảo t́m về,
Xem tông xem giống kẻo mê mà lầm.(*)
Xử với rể một niềm kính trọng,
Dù dở hay, đừng giọng mỉa mai,
255. Với dâu, dạy bảo phải lời,
Bắt khoan bắt nhặt, biết ai cho vừa!


Với Tôi Tớ
Gương giáo tử nhường đưa mặt nhận,
Mực tŕ gia đặt hẳn ân uy,
Bọt bèo là phận nô tỳ,
260. Dạy nghiêm, ở thảo hai bề vẹn hai.
Có câu ví "Chiều người lấy việc",
Chẳng há nên ráo riết người ta,
Hay th́ nó ở lâu ra,
Dở th́ nó bước nào ta bận ǵ.
265. Một đôi kẻ phải khi lỡ độ,
Có th́ cho chẳng có th́ thôi,
Chẳng nên nhiếc mắng nhiều lời,
Cơ hàn hầu dễ có ai muốn ǵ.



Thờ Cúng

Trong nhà vận thịnh suy có mệnh,
270. Đạo quỉ thần th́ kính viễn chi,(*)
Nắng mưa giải kiết có khi,
Phải chăm cơm thuốc, đừng mê cốt thầy.
Nhà chẳng quét, quét hay có rác,
Đă bói ra, bỏ nhác sao đành,
275. Cao tay mấy kẻ có danh,
Bùa bèn chẳng bỏ là tinh hiện vào.
Suy cho thấu, tà nào phạm chính,(*)
Cứ thánh kinh cảnh tỉnh dị kỳ,
Ḱa như mấy kẻ tăng, ni,
280. Thôi tuần cúng Phật, lại khi vào hè.
Nam mô Phật rù ŕ hai chữ,
Đua nhau rằng tín nữ thiện nam,
Miệng rằng chừa độc chừa dâm,
Tay lần tràng hạt dao găm một bồ.
285. Kẻ trốn việc ở chùa cũng có,
Kẻ lộn chồng, trốn chúa cũng nhiều,
Gian ngoan rất mực làm kiêu,
Mượn danh Ḥa thượng, lợi điều tham dâm.
Chẳng qua lũ ngu dân hoặc thái,
290. Phúc đức đâu nghĩ lại mà coi,
Trước sau có bấy nhiêu lời,
Bảo nhau ǵn giữ nên người thơm danh.
Dù ai nấy có t́nh chẳng cứ,
Thói Thọ Dương vẫn giữ không chừa,
295. Ngày ngày mắng sớm đ̣n trưa,
Thường thường dạy dỗ mà ra tuồng ǵ.
Cành kia lớn sợ khi khó nắn,
Sắt nọ mài ắt hẳn nên kim,
Diễn nôm cho tiện mà xem,
300. Dạy nhà trước đă mới đem dạy người.

Dạy Con Ở Cho Có Đức

Lấy điều ăn ở dạy con,
Dẫu mà gặp tiết nước non chuyền vần.
Ở cho có đức có nhân,
Mới mong đời trị được ăn lộc trời.
305. Thương người tất tả ngược xuôi,
Thương người lỡ bước, thương người bơ vơ.
Thương người ôm dắt trẻ thơ,
Thương người tuổi tác già nua bần hàn.
Thương người quan quả, cô đơn,(*)
310. Thương người lỡ bước lầm than kêu đường.
Thấy ai đói rách th́ thương,
Rách thường cho mặc, đói thường cho ăn.
Thương người như thể thương thân,
Người ta phải bước khó khăn đến nhà.
315. Đồng tiền bát gạo mang ra,
Rằng đây "cần kiệm" gọi là làm duyên.
May ra ở chốn b́nh yên,
C̣n người tàn phá chẳng nên cầm ḷng.
Tiếng rằng: ngày đói tháng đông,
325. Ở phải có nhân có ngh́,
Thơm danh vả lại làm bia miệng người.
Hiền lành lấy tiếng với đời,
Ḷng người yêu dấu, là trời hộ ta.
Tai ương hoạn nạn đều qua,
330. Bụi trần giũ sạch thực là từ đây.
Vàng trời tuy chẳng trao tay,
B́nh an hai chữ xem tày mấy mươi.
Mai sau bạc chín tài mười,
Sống lâu ăn măi của đời về sau.
335. Ḱa người ăn ở cơ cầu,
Ở th́ chẳng biết về sau pḥng ḿnh,
Thấy ai đói rách th́ khinh,
Cách nào là cách ích ḿnh th́ khen.
Hứng tay dưới với tay trên,
340. Lọc lừa từng tí, bon chen từng đồng!
Ở th́ phất giấy đan lồng,(*)
Nói th́ mở miệng như rồng như tiên.(*)
Gan th́ quá ngỡ sắt đèn,
Miệng thơn thớt nghĩ rơi tiền bạc ra.
345. Mặt lành khéo nói thực thà,
Tưởng như xẻ cửa xẻ nhà cho nhau.
Ở nào mùi mẽ chi đâu,
Như tuồng cuội đất giấu đầu hở đuôi.
Nói lời lại nuốt lấy lời,
350. Một lưng bát xáo mười voi chưa đầy.(*)
Cho nên mới phải lúc này:
Cửa nhà tàn phá phút rày sạch trơn.
Kẻ th́ mắc phải vận nàn,
Cửa nhà một khắc lại tàn như tro.
355. Kẻ th́ phải lính, phải phu,
Đem ḿnh vào chốn quân gia trận tiền.
Kẻ th́ mắc phải dịch ôn,
Kẻ th́ thủy hỏa gian nan kia là!(*)
Thấy người mà phải lo ta,
360. Sờ sờ trước mắt thực là thương thay,
Khuyên ai chớ bắt chước rày,
Ở ḷng nhân nghĩa cho đầy mới khôn.
Lời cha dạy bảo nỉ non,
Trước sau ghi chép khuyên con nghe lời.
365. Nghe th́ mới phải là người,
Chẳng nghe th́ cũng là đời bỏ đi.

Dạy Con Gái Phải Có Đức Hạnh

Phận làm gái ở cùng cha mẹ,
Ḷng phải chăm học khéo học khôn,
Một mai xuất giá hồi môn,(*)
370. Phận bồ liễu giá trong như ngọc,
Khéo là khéo bánh trong, bánh lọc,
Lại ngoan nghề dệt vóc, may mền.
Khôn là khôn lẽ phải, đường tin,
Lại trọn đạo nâng khăn sửa túi.
375. Khôn chẳng tưởng mưu lừa chước dối,
Khéo chẳng khoe vẻ lịch, chiều trai.
Xưa nay hầu dễ mấy người,
Miệng khôn, tai khéo cho ai được nhờ.
Phận làm gái này lời giáo huấn,
380. Lắng tai nghe cổ truyện mới nên,
Hăy xem xưa những bậc dâu hiền,
Kiêm tứ đức: dung, công, ngôn, hạnh,
Công là đủ mùi xôi, thức bánh,
Nhiệm nhặt thay đường chỉ mũi kim.
385. Dung là nét mặt ngọc trang nghiêm,
Không tha thiết, không chiều lả tả.
Ngôn là dạy tŕnh thưa vâng dạ,
Hạnh là đường ngay thảo kính tin.
Xưa nay mấy kẻ dâu hiền,
390. Dung, công, ngôn, hạnh là tiên phàm trần.
Phận con gái ở nhà thi lễ,
Lắng mà nghe kể chuyện tam cương:
Dẫu ái ân cùng chiếu cùng giường,
Đạo chồng sánh quân thân chi đạo,(*)
395. Làm tôi con chỉ trung chỉ hiếu,(*)
Làm dâu th́ chỉ kính mới nên.(*)
Chớ khoe khoang ḿnh bạc ḿnh tiền,
Đừng đỏng đảnh cậy khôn cậy khéo.
Bề thiếp phụ thuận ṭng là điệu,
400. Cũng như bên thờ chúa thờ cha,
Muôn ngh́n đừng thói kiêu ngoa,
Mắng ta không giận, yêu ta không nhờn.
Quyền mệnh phụ là ḿnh làm chủ,
Trong đại hôn áo mũ thân nghênh,(*)
405. Kính người vợ phép ở Lễ Kinh.
Chức phận phải chăm bề tần tảo,
Trong khuê khổn giữ ǵn khăn áo,
Trên từ đường trăm việc trơn tru.
Từ cơm, canh, cá, thịt, mọi đồ,
410. Dẫu nhiều ít sửa cho trong sạch.
Bằng nhường ấy thần minh lai cách,(*)
Câu "hữu trai" nên tiếng để đời,
Hoa thơm ai nỡ bỏ rơi,
Người khôn ai nỡ nặng lời đến ai.
415. Bề nội trợ việc trong xem xét,
Siêng năng th́ trăm việc đều nên,
Chớ khoe khoang lắm thóc nhiều tiền,
Ngồi ăn măi non ṃn núi lở.
Việc nhà có kẻ ăn người ở,
420. Từ trong ngoài như bảo trước sau,
Đồ làm ăn, ngày để đâu đâu,
Ban tối phải thu về cho đủ.
Trống canh một chớ đà vội ngủ,
Siêng năng th́ chăm chú việc ta.
425. Lũ nô tỳ trai gái năm ba,
Cơm chưa chín không nên khua xáo.
Đứa xay thóc, đứa th́ giă gạo,
Đứa bếp th́ chủ việc cơm.
Ăn đoạn rồi cho chúng nghỉ ngơi,
430. Đèn ta sẽ soi trong bếp lại.
Đừøng tin trẻ tôi đ̣i thơ dại,
Lời dạy răn: "giữ lửa chẳng chơi".
Cho hay đại phú bởi trời,(*)
Nhưng mà ở thế th́ người hết chê.
435. Cầm then khóa giữ bề thu phát,
Chắt chiu mà dè dặt mới nên,
Coi sóc từ hạt gạo đồng tiền,
Đừng cậy có ăn càn, tiêu dở.
Bữa thường phải xem cho con ở,
440. Cũng đừng thừa, chớ thiếu làm chi.
Kẻ lân bang đến một đôi khi,
Đồ thết đăi xem cho tử tế.
Trong nhà phải bảo nhau có ư,
Đừng chửi mèo, mắng chó mà chi.
445. Trong anh em thiên tải nhất th́.(*)
Sang v́ vợ nhưng giàu v́ bạn.
Chiều rộng hẹp tùy cơ ứng biến,(*)
Đạo tŕ gia đăi khách khác màu,
Trần trần một mực nên đâu,
450. Phô loài bồ các biết đâu lẽ ǵ,(*)
Phận là gái về làm dâu cả,
Việc ta chăm giữ chốn từ đường,
Lấy ngọn tần, lá tảo lễ thường,
Ḱa hiếu dưỡng Thành Chu gia pháp.(*)
455. Tôn tộc đến những khi kỵ lạp,
Xem bằng nhường quí khách, gia tân.(*)
Có chữ rằng: "đạo trọng thân thân",
Dễ mấy thủa đông như ngày giỗ.
Lúc lễ tất lẻn vào dọn cỗ,
460. Hăy pha trà tiếp đăi cho xong,
Bữa thường dù dưa muối mặc ḷng,
Khi có họ xem cho tử tế,
Nước đă đoạn rượu liền nhân thể,
Giục tiểu hầu bưng cỗ tiếp ra.
465. Nhà dưới ta mời họ đàn bà,
Coi sóc hỏi họ hàng con cháu.
Không bỏ sót là t́nh yêu dấu,
Ai chẳng khen hiền đức phụ nhân,(*)
Trọn đời đẹp mặt phu nhân,
470. V́ chưng chủ phụ thân thân biết điều.
Bề phụng dưỡng đôi bên cha mẹ,
Muôn một khi đá đổ bồ hôi,
Nghĩ xa lo đứng lo ngồi,
Chẳng c̣n tưởng đến tham công tiếc việc.
475. Đường điều hộ tiền không dám tiếc,
Mặc phu quân giữ việc thuốc thang,
Song ta nâng giấc giữ giàng,
Điều ăn uống phải hỏi han tùy thích.
Ḷng người ước chim, gà, cá, thịt,
480. Của nên ăn dù đắt cũng mua.
Tùy người ưa thức ngọt chua,
Nhưng gia vị phải mong cho đủ mùi.
Xem quần áo nên thay kẻo bẩn,
Ḷng yêu thân phải cẩn từng khi,
485. Tấm ḷng trời đất chứng tri,
Dâu hiền có hiếu, tiếng ghi để đời.
Này con gái thuộc về khôn đạo,
Khôn đức nhu nết gái dịu dàng,
Một đôi khi chân bước ra đường,
490. Bề tôn trưởng th́ ḷng kính nhượng.(*)
Dù chẳng phải là ta hơi hướng,
Nghĩa hương lân phải cất tiếng chào.
Bằng thấy người đầu bạc tuổi cao,
Có mang đội tŕnh đ̣i nâng đỡ.
495. Th́ miệng lưỡi chê bai ai nỡ,
Ở trên đời gái ở nết na,
Con hiền đẹp mặt mẹ cha,
Chồng ḥa yêu chuộng, họ ḥa kính chung

Dạy những kẻ đàn bà con gái,
500. Gặp phải chồng cờ bạc rượu chè,
Nay ông tơ, bà nguyệt trót xe,
Duyên phận ấy trót làm sao được.
Ở là phải t́m mưu giả chước,
Ngọt lời khuyên lâu cũng phải nghe,
505. Lúc ham mê cơm rượu say nhè,
Hăy cơm cháo trọn bề phụ đạo.
Chớ vợ nghiến chồng, thêm trân tráo,
Như chuyện chi lửa cháy dầu thêm,
Chẳng bằng khi chăn ấm chiếu êm,
510. Hăy năn nỉ đường khôn lẽ phải.
Bề ân ái vợ chồng là ngăi,
Dẫu giàu ăn, khó chịu cho cam.
Hay ǵ yến bắc, nhạn nam,
Khăng khăng một tiết cho cam sở nguyền.
515. Đạo vợ chồng là duyên kim cải,
Vốn trời sinh bể ái nguồn ân,
Ḱa ai nổi trận phong vân,
Cũng v́ gái nhiều phần nhầm lỗi.
Phận là gái ít đường giao hối ,
520. Thấy chồng yêu dễ lấy làm nhờn,
Miệng sai ngoa nói những giọng càn,
Bụng kiêu ngạo một ngày một sính,
Đạo cha mẹ đă không biết kính,
Bề anh em lại chẳng hay nhường,
525. Chua chát thay những tính cương cường.
Ai là đá ru mà chịu vậy !
Đường gia pháp không ăn lời dạy,
Việc giáo h́nh đến phải ra tay,
Hổ thân tiếng khắp đông tây,
530. Nông nỗi ấy hết đương khôn khéo.
Khuyên những các đào tơ liễu yếu,
Lấy làm gương chớ bắt chước chi,
Một niềm kính thuận vô vi,
Trước là khỏi nhục, sau th́ nên danh,
535. Thương những kẻ đàn bà mất dạy,
Lại gặp chồng sợ vợ như ma,
Trách chi mà chẳng thói kiêu ngoa,
Những lừa cạnh, phô ṣng, làm lệ.
Bề họ mạc không hay kính nể,
540. Nghĩ bon chen tiền bạc là khôn,
Đ ường gia tài khôn biết vén vun,
Nghĩ tha thướt áo quần là khéo,
Gà eo óc, pḥng loan uốn éo,
Bầng mắt ra đă tỏ vầng ô,
545. Việc trong ngoài khí dụng các đồ,
Mặc con cái gặp sao hay vậy,
Bề nội ngoại những phô loài ấy.
Phúc đức kia c̣n nói làm chi,
Khen cho bà nguyệt khéo xe,
550. Anh này sánh với chị kia đương vừa.

Vợ Khuyên Chồng

Vợ chồng ta tơ hồng vấn vít,
Nhân duyên này bà nguyệt khéo xe.
Tŕnh anh thân thiếp vụng về,
Yêu th́ nên tốt chớ nề ngu si.
555. Quản bao lỗi nọ, lầm kia,
Chiều thanh vẻ quí dám b́ được đâu.
Thiếp vâng lời dạy trước sau,
Nguyện xem then khóa, giữ hầu áo khăn.
Trước là thờ phụng tiền nhân,
560. Sớm thăm tối viếng ân cần đỡ anh.(*)
Bốn phương chàng hăy kinh doanh,
Dùi mài kinh sử tập tành cung tên.
Công danh mong đợi ơn trên,
C̣n trong trần lụy hăy xin dấu mầu.
565. Gửi tŕnh dễ dám khuyên đâu,
Sắc pḥng thương thận, rượu hầu thương tâm,(*)
Thiếp xin chàng chớ đăm đăm,
Những nơi cờ bạc chớ ham làm ǵ.
Thế gian lắm kẻ điên mê,
570. Áo quần lam lũ người th́ như ma.
Thiếp xin chàng lánh cho xa,
Một niềm trung hiếu để mà lập thân.
Bấy lâu những đợi long vân,
Đào thơ, liễu yếu gửi thân anh hùng.(*)
575. Xưa nay gái đội ơn chồng,
Hiển vinh bơ lúc cơm sung, cháo dền.
Ơn trời công đă được đền,
Chàng nên quan cả, thiếp nên hầu bà!

Dạy Học Tṛ Ở Cho Phải Đạo

Nào là những kẻ học tṛ,
580. Nghe lời thầy dạy phải lo sửa ḿnh.
Nghĩa cha sinh cùng công mẹ dưỡng,
Thời đêm ngày tư tưởng chớ khuây,
Hai công đức ấy nặng thay,
Xem bằng bể rộng, coi tày trời cao!
585. Tŕnh vâng từ tốn ngọt ngào,
Đi về thưa thốt, ra vào thăm lênh.
Bánh quà, cá thịt, cơm canh,
Sớm trưa thay đổi để dành hẳn hoi.
Bữa thường dâng ngọt dâng bùi,
590. Nâng niu chào hỏi chẳng sai đâu là.
Nghĩ công khó nhọc nuôi ta,
Đến ngày cả lớn mong cho vuông tṛn,
Kể từ lúc hăy c̣n thai dựng,
Đến những khi nuôi nấng giữ giàn.
595. Nặng nề chín tháng cưu mang,
Công sinh bằng vượt bể sang nước người.
Đoạn thôi lúc ấy vừa rồi,
Ấp ôm bú mớm chẳng rời trên tay.
Mong cho biết ngửa biết ngây,
600. Biết chuyện biết hóng chẳng khuây bao giờ,
Ngày trứng nước, thủa ngây thơ.
Bao giờ sài ghẻ bấy giờ lại lo.
Lo cho biết lẫy, biết ḅ,
Mong cho biết đứng, mong cho biết ngồi.
605. Đoạn rồi lại lo khi xảy đậu,
Công, dại, ngây, thơ ấu, u ơ.
Ba năm nhũ bộ c̣n thơ,
Kể công cha mẹ biết cơ ngần nào?
Chữ rằng "sinh ngă cù lao",(*)
610. Bể sâu khôn ví, trời cao khôn b́.
Nhưng mà gặp buổi b́nh th́,
Tiền trăm, bạc chục việc ǵ mà lo!
Hay là gặp cửa nhà giàu,
Của ch́m của nổi dễ hầu lo chi!
615. Song ta vốn đă hàn vi,
Lại sinh ra gặp phải th́ can qua.
Đ̣i khi kém đói thiết tha,
Bán buôn tần tảo cho qua lúc này.
Việc nhà việc cửa chuyên tay,
620. Khi đêm quên ngủ, khi ngày quên ăn.


Ngược xuôi gánh vác nhọc nhằn,
Chân le, chân vịt nào phần khoan thai.
H́nh dung ăn mặc lôi thôi,
Áo thời xốc xếch, khố thời đuôi nheo.
625. Gian nan đ̣i đoạn ngặt nghèo,
Mà cho con học có chiều bao dong.
Thế gian mấy kẻ có ḷng,
Có công trời hẳn dành công để chờ.
Bây giờ loạn lạc bơ vơ,
630. Cơ trời bĩ thái nắng mưa là thường.
Khuyên con học lấy văn chương,
Có bên nghĩa lư, có đường hiển vinh .
Loạn rồi lại có khi b́nh,
Khi b́nh ta hăy cá ḱnh giương vây.
635. Say sưa kinh sử chớ khuây,
Sắt mài ắt hẳn có ngày nên kim.
Măi Thần kia mới là gan,
Trèo non kiếm củi, đốt than dăi dầu.
Bể thánh sâu, cố gia công lội,
640. Rừng nho gai, thẳng lối xông pha,
Ba năm chợt đổi khôi khoa,
Sân rồng ruổi ngựa, đường hoa giong cờ.
Trần B́nh nhà bạc cửa thưa,
Đói no chẳng quản, muối dưa chẳng nề.
645. Đọc sách là chí nam nhi,
Giúp Lưu trót đă lục kỳ nên công.(*)
Lọng giương, ngựa cưỡi, xe giong,
Bể sâu cá nhảy vẫy vùng bơ khi.
Ấy là thuở trước nam nhi,
650. Bây giờ đèn sách sớm khuya thế nào?
Chữ rằng: " loạn độc thư cao",(*)
Khi nên cũng thế, khác nào người xưa.
Nắng lâu cũng có khi mưa,
Trồng dưa th́ lại được dưa nệ ǵ.(*)
655. Mai ngày treo biển tên đề,
Khôi khoa lại được gặp kỳ thánh minh.
Lộc trời, tước nước hiển vinh,
Báo đền đôi đức dưỡng sinh bấy chầy.
Bơ khi nghèo khổ chua cay,
660. Bơ khi đèn sách, bơ ngày gian truân.
Bệ rồng gang tấc chín lần,
Trong triều mực thước, ngoài dân quyền hành.
Một triều là một thanh danh,
Bởi chưng có chí học hành th́ nên.
665. Bao nhiêu là gái thuyền quyên,
Lưng ong má phấn cũng chen chân vào.
Đă má đỏ, lại má đào,
Thơm tho mùi xạ ngạt ngào mùi hương.
Đủ mùi những thức cao lương,
670. Sơn hào hải vị bữa thường đổi trao.(*)
Lợn quay, xôi gấc, chè tàu,
Ai ai là chẳng đến hầu làm tôi.
Quạt lông, gối xếp, thảnh thơi,
Một lời dạy đến, trăm người dạ vâng.
675. Tiếng đàn, tiếng địch, tưng bừng,
Câu thơ, câu phú lại dâng chén quỳnh.
Trong ngoài quan khách linh đ́nh,
Treo chông nội thất, truyền sênh công đường.
Phấn trần, tranh cánh, giá gương.
680. Khi buông màn vóc, khi giường chiếu hoa.
Người hầu, người hạ, nhởn nhơ,
Thắm chen vẻ tía, vàng pha màu hồng.
Nhà ngang dăy dọc trùng trùng,
Hầu non: con mới, tiểu đông: thằng tranh.
685. Trai khoe lịch, gái khoe thanh,
Ra vào hài hán, chung quanh dập d́u !
Giàu sang khác vẻ trăm chiều,
V́ ơn cha mẹ lắm điều v́ ta.
Nghĩa thứ ba là trong thầy tớ,
690. Dạy mấy lời phải nhớ đinh ninh.
Nghĩa dưỡng sinh hiếu trung là thế
Đường công danh có chí th́ nên.

Khuyên Học Tṛ Phải Chăm Học

Trước cửa Khổng cung tường chín chắn.
Bước lên đường vào cửa ung dung,
695. Trăm quan, tôn miếu, lạ lùng,(*)
Học hành cho biết thủy chung tỏ tường.
Bẩm phi thường khác hơn mọi vật,
Ắt làm người thời chẳng hư sinh.
Phú cho tai mắt thông minh,(*)
700. Tính t́nh gồm đủ kiếp sinh vẹn tuyền.
Bực thánh hiền ấy không dám ví,
Song làm người có chí th́ nên,
Khai tâm từ thủa thiếu niên,
Hiếu kinh tiểu học trước liền cho thông.(*)
705. Đọc cho đến Trung dung, Đại học,(*)
Tứ thư rồi lại đọc ngũ Kinh,
Thi, Thư, Dịch, Lễ, đều tinh,
Xuân thu nghĩa cả cho minh nghiệp nhà.
Xem cho đến Bách gia, Chư tử,(*)
710. Bảy mươi pho sử đều thông,
Sớm khuya ở chốn văn pḥng,
Bút nghiên, giấy mực bạn cùng chân tay.
Bài kinh nghĩa cùng bài văn sách,
Tinh phú, thơ, mọi vẻ văn chương.
715. Một đèn, một sách, một giường,
Có công mài sắt có ngày nên kim.
Học tṛ giữ chính tâm làm trước,
Với tu, tề, b́nh, trị đều yên,(*)
Cương thường giữ hiếu làm nên,
720. Từ đoan, ngũ giáo cho tuyền công sinh.
Bề đạo đức, gia đ́nh phải giảng,
Phủ thiên quân quang đăng tinh vi.(*)
Lư cho cách vật, trí tri,
Trong th́ dưỡng đức, ngoài th́ tu thân.
725. Nghiệp tứ dân nhất rằng chữ sĩ,
Nghề nông, thương, công cổ khôn sơ,
Đạo thầy thứ nhất là Nho,
Toán, y, lư, số dám so sánh bài.(*)
Khắp triều đ́nh trong ngoài lớn nhỏ,
730. Những là người áo mũ đai cân,
Đời nào cũng chuộng nghề văn,
Mưu mô dẹp loạn, kinh luân mở nền.(*)
Pho kinh sử làu chuyên nghề học,
Chốn thư đường từng đọc hôm mai,
735. Quan sang chẳng có riêng ai,
Đạo trời nào phụ những người độc thư.(*)
Ḱa trước hết văn nho sĩ tử,(*)
Dẫu khó khăn kinh sử càng chuyên,
Làm nên trọng chức cao quyền,
740. Trong ngoài ai chẳng ngợi khen bậc hiền.
Nhặt lấy cỏ bồ biên mà đọc,
Người Ôn Thư chí học mới cao.
Chàng Hoằng không sách biết sao.
Mượn kinh mà học viết vào mảnh tre.
745. Dùi đâm vế kẻo khi buồn ngủ,
Ngươi Tô Tần chí thú đọc kinh,
Tóc treo giường ấy, Tô sinh,(*)
Để cho dễ thức học hành canh khuya.
Thủa dầu hết đèn hoe bóng tuyết,
750. Chàng Tôn Khang chịu rét đêm đông,
Nọ ngươi Trác Dận dầu không,
Túi bao đom đóm bạn cùng thư trai.
Vai gánh củi học thời luôn miệng,
Chu Măi Thần nên tiếng danh nho,
755. Lư Sinh chẳng quản công phu,
Chăn trâu treo sách một pho trên sừng.
Ấy những người trước từng khó nhọc,
Sau làm nên tước lộc quan sang,
Làm trai chí khí hiên ngang,(*)
760. Chớ rằng nguy khổ trễ tràng làm chi!
Oanh bé nhỏ tuổi th́ lên tám,(*)
Việc đọc thơ sớm đủ tinh thông,
Lăo Tuyền tuổi cả gia công,
Hai mươi bảy tuổi dốc ḷng nghề nho.
765. Đường Lưu Án tuổi vừa lên bảy,(*)
Đỗ thần đồng tiếng dậy gần xa.
Ông Lương đă đến tuổi già,(*)
Tám mươi hai tuổi đỗ khoa đại đ́nh.
Đ ường vân tŕnh dù sau dù trước,
770. Chữ công danh ai khác chi ai,
Hễ người có chí có tài,
Gió rung mặc gió khôn rời khôn lay.
Chẳng sợ kẻ lắm thầy nhiều tớ,
Thấy ta nghèo ra sự rẻ khinh,
775. Thư trung lắm kẻ hiển vinh,
Dập d́u hầu hạ, linh đ́nh ngựa xe.(*)
Chẳng sợ kẻ lắm tiền, nhiều lúa,
Nghĩ ḿnh rằng có của th́ hơn,
Thư trung Kim ngọc vô vàn,
780. Đầy khè chung đỉnh, chứa chan bạc vàng.(*)
Chẳng sợ lắm kẻ thê nhiều thiếp,
Đă hẳn rằng tốt đẹp hơn ai ?
Thư trung có gái tuyệt vời,
Những người mặt ngọc là người vẻ vang.(*)
785. Chẳng sợ kẻ ṭa ngang dăy dọc,
Khinh nhau rằng hàn ốc thê lương.(*)
Thư trung tuấn vũ điêu tường.(*)
Lầu hồng gác phượng cột giường liền mây
Ai có chí đêm ngày luyện tập,
790. Theo người xưa cho kịp mới nên.
Học cho hy thánh hy hiền,(*)
Việc ǵ thông biết chẳng phiền lụy ai.
Chốn lâm tẩu, hoài tài bảo đức,
Khắp bốn phương đồn nức thời danh,
795. Chiếu nêu cao giá ngọc lành,
Xe loan có thủa cung doanh có ngày.(*)



 

 hoangvi
 member

 REF: 286189
 01/15/2008

  profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email - goi thu  Thong bao cam nhan spam den webmaster  edit - sua bai, thay doi  edit - sua bai, thay doi post reply - goy y kien, dang bai
Chào vuithoima!
Vi nghe anh nói ǵ muh chồng cắt tai và vú vợ để ngâm rượu uống,anh có thể post bài đó cho Vi xem được hong?
Cám ơn anh trước.
CHúc anh vui!


 

 da1uhate
 member

 REF: 286209
 01/15/2008

  profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email - goi thu  Thong bao cam nhan spam den webmaster  edit - sua bai, thay doi  edit - sua bai, thay doi post reply - goy y kien, dang bai
chào Apollo, Gia Huấn Ca là của Nguyễn Trăi sao? Thật sự ngạc nhiên v́ D mới được biết, D cũng có tập thơ Nguyễn Trăi nhưng không hề thấy tác phẩm này, okie, để coi trong Văn Đàn Bảo Giám coi có không nha. Bây giờ vội đi làm, chưa thể bàn tiếp được. Cám ơn đă post nhen Apollo.

 

 vuithoima
 member

 REF: 286217
 01/15/2008

  profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email - goi thu  Thong bao cam nhan spam den webmaster  edit - sua bai, thay doi  edit - sua bai, thay doi post reply - goy y kien, dang bai

Chào hoangvi,

Những bài viết về việc chồng cắt tai vợ ,chồng cắt vú vợ th́ có nhiều trên mạng. Anh xin gởi h́nh chụp 2 bài báo đó lên đây.




C̣n đây là link của các bài báo đó :


http://vietnamnet.vn/xahoi/2007/10/748362/

http://tintuconline.vietnamnet.vn/vn/print/xahoi/172240/



Cám ơn Apollo về Gia Huấn Ca.

Hiện nay trong giới trẻ Việt Nam không có nhiều người c̣n biết về tác phẩm nổi tiếng về giáo dục con người này của Nguyễn Trăi. Thật ra,ở miền Nam Việt Nam trước ngày 30/4/1975 nó nằm trong chương tŕnh giáo dục học sinh bậc trung học. Nó đă góp một phần không nhỏ vào việc ǵn giữ nền tăng đạo đức gia đ́nh và xă hội từ thời Nguyễn Trăi đến năm 1975 .


 

 da1uhate
 member

 REF: 286220
 01/15/2008

  profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email - goi thu  Thong bao cam nhan spam den webmaster  edit - sua bai, thay doi  edit - sua bai, thay doi post reply - goy y kien, dang bai
Xin chào vuithoima, theo D nghĩ đoán th́ đây là bậc trưởng thượng của D rồi, cho D có lời kính nha.

D vừa giở quyển Văn Đàn Bảo Giám do Trần Trung Viên sưu tập nhưng không thấy tác phẩm này của Nguyễn Trăi, mà cũng hơi ngạc nhiên là thi phẩm của Nguyễn Trăi trong bộ Văn Đàn Bảo Giám này quá ít. D sẽ nhờ 1 người quen có bộ Văn Đàn Bảo Giám in trước 1975 lục t́m xem có tác phẩm Gia Huấn Ca hay không.

Hôm nay lại biết thêm một điều mới nữa, thật là vui, cảm ơn nhiều.


 

 apollo
 member

 REF: 286231
 01/15/2008

  profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email - goi thu  Thong bao cam nhan spam den webmaster  edit - sua bai, thay doi  edit - sua bai, thay doi post reply - goy y kien, dang bai
Gia huấn ca được nhiều học giả giới thiệu từ hơn 60 năm nay. Nhưng tác giả của nó th́ vẫn chưa biết chắc là ai.

1 - « Tập Gia huấn ca (bài hát dạy người nhà) vẫn truyền là của ông (Nguyễn Trăi) soạn ra, nhưng không được chắc lắm.

Lời văn (Gia huấn ca) b́nh thường giản dị, lưu loát êm ái. Nếu tập ấy thật của Nguyễn Trăi soạn ra, th́ văn nôm ta về đầu thế kỷ thứ XV cũng không khác nay mấy, chỉ thỉnh thoảng có một vài chữ nay ít dùng ».

(Dương Quảng Hàm, Việt Nam văn học sử yếu (1941), Xuân Thu tái bản, tr. 271).

Tuy nhiên, ở chỗ khác Dương Quảng Hàm lại viết rằng « Câu tục ngữ « Thương người như thể thương thân » vốn là một câu trong tập Gia huấn ca của Nguyễn Trăi » (tr. 6).

2 - « (Gia huấn ca) gồm mấy bài ca dạy vợ, con, vợ khuyên chồng, khuyên dạy học tṛ sửa đức, chăm học. Lời văn b́nh dị, trôi chẩy, viết trên sáu dưới tám, có khi xen câu bảy chữ ; thỉnh thoảng một vài chữ ngày nay ít khi dùng đến, chứng tỏ là một tập văn cổ, song không biết có phải đích thực ông Nguyễn Trăi soạn không.

Dù sao th́ truyền từ Nguyễn Trăi cho tới bây giờ, tác phẩm ắt đă bị người đời sau sửa đổi nhiều chữ, nhiều câu, chứ không thể nào giữ vẹn cả trăm phần đúng như nguyên tác ».

(Nghiêm Toản, Việt Nam văn học sử trích yếu (1949), Khai Trí, 1968, tr. 121).

3 - « Những nhà hàng sách ở phường Hàng Gai xưa có khắc một bản Gia Huấn, đề là Nguyễn tướng công Gia huấn, hay là Nguyễn Trăi gia huấn. Tục truyền rằng đó là những bài ca, ông đă đặt ra để dạy con cháu trong gia đ́nh (…).

Nội dung các bài ca lại c̣n cho ta biết rằng văn viết trong thời c̣n loạn, chưa có vị vua chính đáng cầm quyền. Vậy có thể là do Nguyễn Trăi soạn hồi đầu Minh thuộc (1406-1417). Tuy nhiên, các chữ cổ, thường thấy trong những bài chắc chắn soạn đời Lê, ở đây thấy rất ít. Vả trong một vài nơi có nói đến các thứ đánh bạc như tổ tôm, tam cúc, chắn, đố mười. Không biết những tṛ chơi ấy đă có đời Nguyễn Trăi hay chưa ?

Nói tóm lại, ta không có chứng ǵ nhận chắc quyết lời tục truyền rằng tập gia huấn này là của Nguyễn Trăi. Nếu thật là của ông soạn ra, th́ sự sao đi chép lại bởi người đời sau, và nhất là đời Nguyễn, đă làm cho phần văn cổ đă bị chữa đi nhiều rồi ».

(Hoàng Xuân Hăn, Thi văn Việt Nam (1951), Giáo Dục, 1998, tập 3, tr. 59-60).

4 - « Ngoài ra lại có một số tác phẩm nôm tương truyền là của Nguyễn Trăi, nhưng chưa thể khẳng định rằng đúng là của ông. Đó là tập Gia huấn ca và hai bài thơ nôm (bài Tự thán và bài Ghẹo cô hàng chiếu) ».

(Đinh Gia Khánh, Bùi Duy Tân, Mai Cao Chương,

Văn học Việt Nam, Đại Học và Trung Học Chuyên Nghiệp, 1978, tập 1, tr. 348).

Gần đây, xuất hiện một bản Gia huấn ca bằng chữ nôm, của nhà Quan Văn Đường, khắc in năm Đinh Mùi, niên hiệu Thành Thái (1907). Bản này ghi « Lê triều Nguyễn tướng công Gia huấn ca » ở trang đầu và « Nguyễn tướng công Gia huấn » ở trang cuối.

5 - « Phần ai là tác giả (bản Quan Văn Đường) và thân thế và sự nghiệp của tác giả xin để dành lại cho các nhà nghiên cứu và nếu có hoàn cảnh thuận tiện chúng tôi cũng sẽ viết về những điểm đó trong một tác phẩm khác ».

(Vũ Văn Kính, Gia huấn ca,

Trường Hán Nôm Nguyễn Trăi, 1994).

(Trong khi chờ đợi, Vũ Văn Kính đă cho đề tên Nguyễn Trăi là tác giả tập Gia huấn ca của nhà Quan Văn Đường).

Nói tóm lại, từ trước đến nay, chưa có học giả nào đưa ra bằng chứng có tính thuyết phục để công nhận hay phủ nhận dứt khoát Nguyễn Trăi là tác giả Gia huấn ca.

V́ sao các học giả lại thận trọng, nói đúng hơn là lúng túng như vậy ?

Có lẽ chỉ v́ cái tên « Nguyễn Trăi gia huấn » đă chỉ rơ Nguyễn Trăi, cái tên « Lê triều Nguyễn tướng công » làm người ta liên tưởng đến Nguyễn Trăi. Ngoài ra, Gia huấn ca (GHC, theo bản của nhà Quan Văn Đường) lại có nhiều câu giống Quốc âm thi tập (QATT, Trẻ, 1995) của Nguyễn Trăi :

Bữa thường dù dưa muối mặc ḷng (GHC)

Bữa ăn dầu có dưa muối (QATT)

Ở bầu tṛn ở ống th́ dài (GHC)

Ở bầu th́ dáng ắt nên tṛn (QATT)

Ắt đă tṛn bằng nước ở bầu (QATT)

Ngồi ăn măi non ṃn núi lở (GHC)

Làm biếng ngồi ăn lở núi non (QATT)

Làm biếng hay ăn lở non (QATT) …

khiến cho các học giả nghĩ rằng Nguyễn Trăi là tác giả Gia huấn ca.

Nhưng đồng thời, Gia huấn ca lại có nhiều chữ, nhiều thành ngữ quen thuộc của ngày nay như « giàu v́ bạn, sang v́ vợ », « khôn ba năm, dại một giờ », « giàu ba họ, khó ba đời », « vắt cổ chày ra nước », « miếng khi đói gói khi no ». Thậm chí có cả « một bồ dao găm » v.v. làm cho các học giả phải nghi ngờ, không tin chắc rằng Nguyễn Trăi là tác giả Gia huấn ca.
(bài này do Nguyễn Dư viết đang trên diễn đàn http://zdfree.free.fr)


 

 meoutoan2003
 member

 REF: 288463
 01/19/2008

  profile - trang ca nhan  posts - bai da dang  email - goi thu  Thong bao cam nhan spam den webmaster  edit - sua bai, thay doi  edit - sua bai, thay doi post reply - goy y kien, dang bai
Hôm nay buồn buồn dạo quanh Vietnamsingle ḿnh mới biết có những ông chồng đáng sợ như vụ cắt vú, cắt tai vợ ngâm rượu đấy. Ḿnh thấy cứ single c̣n hơn có ông chồng như vậy đúng không?

 
  góp ư kiến

 
   

  Kí hiệu: : trang cá nhân :chủ để đă đăng  : gởi thư  : thay đổi bài  :ư kiến

 
 

 


Nhà | Ghi danh Thành Viên | Thơ | H́nh ảnh | Danh Sách | T́m | Diễn đàn | Liên lạc | Điều lệ | Music | Link | Advertise

Copyright © 2024 Vietnam Single & Tim ban bon phuong All rights reserved.
Hoc Tieng Anh - Submit Website Today - Ecard Thiep - Hot Deal Network