|
ndangsonfr
member
REF: 715545
05/12/2017
|
>>
xem chủ đề
.
Giờ của N <
___________________________________
Vở diễn đ khp lại!
Đọc :
Nước Php c Tổng Thống mới : Emmanuel Macron, 39 tuổi, mới chập chững bước vo chnh trị từ 2 năm, mới lập đảng từ một năm nay. Như một chai nước, người thấy chai nửa vơi sợ ng Tổng thống cn qu trẻ, thiếu kinh nghiệm; người thấy chai nửa đầy, nghĩ ng ta l người của thời đại mới, c phương php hnh động khc hẳn những chnh khch kỳ cựu, đ thi nhau lnh đạo, thi nhau thất bại, đ đưa một quốc gia đầy tiềm năng vo ng cụt. Điều chắc chắn: Macron vừa mở một kỷ nguyn mới trong sinh hoạt chnh trị ở Php v ở u Chu. Macron đứng trước những trở ngại vạn nan , cải cch một cường quốc tụt hậu, đ quen sống trn khả năng của mnh v khng c thi quen hy sinh quyền lợi c nhn.
Khng phải chỉ nước Php, cả u Chu, cả thế giới chờ đợi kết quả bầu cử Ty. Khng phải v tnh m Obama từ nơi nghỉ hưu đứng ra ku gọi dn Php dồn phiếu cho Macron. Nước Php, d tụt hậu, vẫn l một trong hai quốc gia rường cột của u Chu. Lin hiệp u Chu, d khập khễnh, vẫn l thị trường quan trọng nhất thế giới, v đng dn (500 triệu) hơn Hoa Kỳ, v c mi lực lớn hơn dn Tầu; đồng Euros, d bị đe dọa thường trực , bn cạnh đồng dollars, vẫn l một trong hai đơn vị tiền tệ chủ chốt.
Vo chung kết hm Chủ Nhật, Emmanuel Macron, phong tro En Marche (Ln Đường) đ đ bẹp đối thủ, Marine Le Pen, ứng cử vin của đảng cực hữu Front National (FN, Mặt Trận Dn Tộc) với trn 65%. B Le Pen, 49 tuổi, đ thnh cng trong việc đưa một đảng quốc gia cực đoan, trước đy chỉ đng vai một nhm phản khng, vo ngưỡng cửa điện Elyse. Nhưng b ta đ tự lm hara-kiri trước 16 triệu cử tri trong cuộc cuộc tranh luận trn TV ba ngy trước cuộc đầu phiếu. Khng nắm vững vấn đề, trnh n đề cập tới chương trnh hnh động, ăn ni như một người đn b chua ngoa, lắm điều, khiu khch, lỗ mng, Le Pen cho cử tri thấy b ta khng c tc phong của một nguyn thủ quốc gia.
ĐNG HAY MỞ, ĐI HAY Ở?
Một chnh trị gia ni về Jean Marie Le Pen, bố của Marine, người sng lập FN: ng ta chuẩn bịnh đng, nhưng cho thuốc sai".
Nhận xt ấy vẫn đng với Marine. Chẩn bệnh đng: FN đ đặt ln bn, khng p mở, những vấn đề nhức nhối, m cc đảng khc trnh n: ton cầu ho đ gạt ra lề đường những nguời khng c khả năng thch ứng, vấn đề di dn ồ ạt, khng kiểm sot, vấn đề khủng bố hồi gio, sự chung đụng cng ngy cng kh khăn giữa dn địa phương v người Hồi gio, vai tr của lin hiệp u Chu trong đời sống chnh tri, kinh tế quốc gia, hng ho nhập cảng trn ngập khiến hng xưởng Php thi nhau đng cửa. Cho thuốc sai: FN đưa ra những giải php đơn giản (simplistes) trước những vấn đề cực kỳ phức tạp. Lập trường bất nhất: Marine Le Pen trước đy vẫn tuyn bố, nếu thắng cử, Php sẽ rt ngay khỏi lin hiệp u Chu, ra khỏi hệ thống đồng Euros. Khi thấy ba phần tư dn Php, d chỉ trch lin hiệp, vẫn muốn ở lại, vẫn muốn giữ đồng Euros, Le Pen thay đổi 180 độ trong vi ngy: sẽ khng tự quyết định, nhưng tổ chức trưng cấu dn về chuyện đi hay ở, sẽ khng ra khỏi đồng Euros, nhưng lm hai thứ tiền: Euros dnh cho ngoại thương, đồng Franc xi trong nước, giống như Cuba. B ta lung tng khi giải thch, khiến ngưới ta nghĩ chnh b ta cũng khng hiểu mnh muốn g.
Bầu Macron, cử tri Php trnh cho nước Php v u Chu một cuộc phiu lưu chnh trị với hậu quả kh lường. Dn Php đứng trước một chọn lựa, khng phải chỉ lựa chọn giữa hai nhn vật chnh trị, m lựa chọn giữa hai ngả đường: hoặc theo chủ nghĩa dn tộc qu khch, bế quan toả cảng của đảng FN, cực hữu, hoặc sống với thời đại hon cầu ho. Cử tri Php đ lựa con đường thứ hai, d vẫn chỉ trch một Lin hiệp u Chu bị thế lực tư bản thao tng, thay v lin hiệp của nhn dn, d vẫn e ngại ton cầu ha, đầy những đe dọa về kinh tế, an ninh, văn ha, x hội.
Cả thế giới nn thở nhn về Paris, bởi v đ khng phải l một cuộc bầu cử nội bộ, đ l một lựa chọn sớm muộn g cũng đặt ra cho tất cả cc quốc gia, từ u sang .
Bầu cho Macron, cử tri Php đ từ chối chnh sch bế quan tỏa cảng, quốc gia qu khch của FN. Trong 11 ứng cử vin tranh cử vng đầu, Macron l người duy nhất ủng hộ Lin Hiệp u Chu một cch tch cực, chủ trương phải mở cửa, sống với thời đại. Đ l một thi độ can đảm, bởi v bnh vực u Chu, cổ v chuyện mở cửa, trong cơn thịnh nộ nổi dậy từ bốn pha , khng phải ai cũng dm lm, nhất l khi tranh cử. Cc ứng cử vin khc, từ cực tả sang cực hữu, đều chống Lin Hiệp u Chu, dng lien hiệp lm con voi tế thần, đổ ln đầu lin hiệp tất cả những kh khăn của Php, trong khi, trn thực tế, tnh trạng tụt hậu của người Php c thủ phạm chnh l người Php, từ lnh tụ tới cng dn, những con ve ham vui, ht hết mu h, đng tới mới hốt hoảng chạy gạo.
ĐI TM ĐA SỐ Ở QUỐC HỘI
Với Macron, những kh khăn bắt đầu.
Kh khăn trước mắt: lm cch no c đa số ở quốc hội sau cuộc bầu cử lập php thng tới ( vng đầu: 11/06, vng hai: 18 /06)
Theo hiến php Ty, tổng thống c ton quyền, như một ng vua, với điều kiện nắm đa số ở quốc hội. Được Tổng thống bổ nhiệm, thủ tướng chỉ l người thừa hnh, thi hnh chnh sch của Tổng Thống. Nhưng thủ tướng phải được quốc hội tn nhiệm. Nếu Tổng thống khng nắm đa số ở quốc hội, chức Thủ Tướng sẽ rơi vo tay đối lập. V thủ tướng, với hậu thuẫn của quốc hội, sẽ thi hnh chnh sch của đa số đối lập. Trong qu khứ, thường thường khi lựa một tổng thống, cử tri bầu một quốc hội với đa số thuộc phe Tổng thống. Đ c trường hợp Tổng thống khng c đa số, chức thủ tướng rơi vo tay đảng đối lập, như khi Franois Mitterrand, tổng thống tả phi đ bắt buộc bổ nhiệm thủ tướng Jacques Chirac, hữu phi. Hay ngược lại, tổng thống hữu phi Jacques Chirac phải trao quyền hnh cho thủ tướng phe tả Lionel Jospin. Đ l chế độ cohabitation, sống chung ho bnh, hay đng hơn, sống chung miễn cưỡng. Quốc gia trở thnh con rắn hai đầu : Tổng thống chỉ để tm tới chnh sch ngoại giao v quốc phng, việc quản tri quốc gia trong tay thủ tướng. Trong hon cảnh ny, tổng thống c thể giải tn quốc hội, với hy vọng dn đi bầu lại sẽ cho mnh đa số. Hay chấp nhận lm tổng thống giấy, chờ một ngy thuận lợi hơn.
Nhưng đ l kịch bản của qu khứ, trong một mi trường chnh trị đơn giản, với hai chnh đảng lớn, một tả một hữu, thay nhau cầm quyền, thay nhau nắm đa số trong quốc hội. Kịch bản đ sẽ kh ti diễn, v chắc sẽ khng c đảng no chiếm đa số qua cuộc bầu cử lập php thng Su. Trong kỳ bầu cử Tổng thống vừa qua, cử tri Php đ mang một tri bom, lm nổ tung hệ thống chnh trị cũ. Hai chnh đảng thay nhau cầm quyền từ nửa thế kỷ chỉ cn l những đống gạch vụn : đảng Cộng Ho (LR, Les Rpublicains), hữu phi n ho, chỉ chiếm 20% số phiếu, đảng X hội (PS, Parti Socialiste) cn th thảm hơn nữa : 6% . Bn cạnh l ba lực lượng đang ln: phong tro En Marche, khng tả khng hữu, của Macron, FN (cực hữu) của Le Pen, La France Insoumise (cực tả) của Mlenchon, chưa ni tới UDI, đảng.. đứng giữa.
Nước Php, trước đy chia lm hai, tả v hữu. Sau kỳ bầu cử vng đầu, nước Php chia thnh bốn mảnh chnh ( trn dưới 20% số phiếu ): phong tro Macron; đảng cực hữu FN, ; đảng Cộng Ha, hữu phi n ha v nhm cực tả của Menlenchon. Sau kỳ bầu cử vng hai, phải them một mảnh nữa : trn 20% những người khng đi bầu, v con số kỷ lục phiếu bất hợp lệ hay phiếu trắng, gần 10%, trn 4 triệu cử tri. Kh tưởng tượng một đảng sẽ chiếm đa số ở quốc hội. Trong quốc Hội hiện nay , đảng X hội nắm đa số, hơn đảng Cộng Ho vi ghế. Khng ai đon sẽ c bao nhiu dn cử thuộc hai đảng ny tai qua nạn khỏi, sẽ được ti cử. Một số đ đầu qun theo Macron. Những người cn lại trong đảng sẽ chia năm, sẻ bẩy, đnh nhau ch che. Đảng của Macron mới ra đời từ một năm nay, lần đầu đưa người ra tranh cử. Cực hữu chỉ c 2 dn biểu. Cực tả: 0.
le_pen.png
Le Pen, đảng cự hữu, thất cử
Đảng no cũng c l do để tin sẽ thắng lớn trong kỳ bầu cử quốc hội. Macron tin rằng dn Php đ chọn ng ta lm tổng thống, sẽ cho phong tro En Marche của ng đủ đa số ở quốc hội để cải cch nước Php. Điều đ khng c g bảo đảm, v trn 50% cử tri bầu cho Macron với mục đch ngăn chặn Le Pen. Đảng Cộng Ha lạc quan v nghĩ rằng ứng cử vin của họ, Franois Fillon, bị loại v lem nhem tiền bạc, nhưng tư tưởng hữu phi ( tự do kinh tế, chống bao cấp đưa tới ỷ lại, cứng rắn với hồi gio, dng biện php mạnh để cải cch đất nưc ) hiện chiếm đa số. Cực hữu nghĩ Le Pen thua v lơ mơ về kinh tế, bất nhất về chuyện ra hay ở lại lin hiệp u Chu, hệ thống tiền tệ Euros, để lộ một khun mặt đng ght trong buổi tranh luận, nhưng vấn đề họ nu ra ( vấn đề di dn, hiểm họa hồi gio ha nước Php, tai hại của hon cầu ha ) vẫn l mối bận tm hng đầu của dn Php. Nhm cực tả của Melenchon ( 19% ), tin rằng sẽ thu đựơc một số phiếu đng đảo của những người bất mn trước sự lộng hnh của thế lực ti phiệt
Thng Su, người ta sẽ chứng kiến một khun mặt chnh trị hon ton mới, chưa hề thấy ở nước Php. Quốc hội sẽ gồm những mảnh vụn, khng ai tưởng tượng mặt mũi sẽ như thế no. Tnh trạng đ rất thường ở Đức, Ha Lan, ở Bắc u. Khng đảng no chiếm đa số, người ta thoả hiệp với nhau để đi tới một đa số. Nước Php chưa c thi quen đ, chưa c văn ho thỏa hiệp. Cu hỏi đầu tin l Macron c đa số ở quốc hội hay khng, hay c đủ khn kho để đi tới một thỏa hiệp, để bổ nhiệm Thủ tướng thi hnh chnh sch của ng ta hay khng. Cuộc bầu cử du biểu thng tới sẽ gay go, si nổi . Hoặc Macron c đủ đa số để thực hiện cải cch. Hoặc thiểu số, trở thnh vua khng ngai.
MACRON L AI, MUỐN G?
Người Php c thi quen xếp loại chnh khch thuộc phe tả, hay phe hữu. Đại khi, phe hữu tin ở khả năng c nhn, mỗi c nhn tm cch thăng tiến, x hội sẽ tiến bộ, thịnh vượng. Phe tả nghĩ nh nước phải can thiệp, để trnh bất cng, trnh c lớn nuốt c b. Macron ni ng khng thuộc phe tả, phe hữu. Hay đng hơn, ng ta khuynh hướng tả, v đ lm bộ trưởng Kinh tế thời Tổng Thống Hollande ( đảng X Hội ), nhưng c quan điểm thực tiễn, khng bị thức hệ tri buộc. ng ta ni biện php no tốt l p dụng, khỏi cần biết tả hữu.Nước Php bế tắc v thức hệ g b. Người ta dng chữ libral social ( theo chủ nghĩa kinh tế tự do, nhưng c khuynh hướng x hội ) để ni về Macron. Những người theo Macron lập đảng l những người đến từ cc đảng phi, cả hữu lẫn tả, thất vọng v đường lối sinh hoạt của chnh giới Php, hay những người chưa bao giờ hoạt động chnh trị. Đa số trong cc buổi meetings của Macron l những khun mặt trẻ, c trnh độ học vấn tương đối cao, thch ứng với thời đại mới
Macron muốn cải tổ nước Php. Tri với những chnh khch bi quan, Macron tin rằng nước Php c đủ tiềm năng để ra khỏi hiện trạng bế tắc. Với điều kiện phải thch ứng. Thay v đng cửa, chống thế giới bn ngoi, Macron nghĩ phải mở cửa, phải đương đầu, phải lợi dụng thời thế. Trước vấn đề thất nghiệp kinh nin của nước Php chẳng hạn, Benot Hanmon, ứng cử vin đảng X Hội cho rằng với những tiến bộ kỹ thuật, với my mc, cng việc sẽ cng ngy cng hiếm. ng ta khng tm ra giải php no khc hơn l pht lương cho mọi người, c việc lm hay khng, 750 Euros một thng cho mỗi đầu người. Macron nghĩ những việc lm cũ sẽ biến mất, nhưng những việc lm mới sẽ thay thế. Giải php l phải thch ứng, phương php l đặt trọng tm vo việc huấn nghệ. Macron hứa sẽ dnh một ngn khoản lớn, 15 tỷ Euros, cho chương trnh huấn nghệ.
Macron nghĩ muốn cải cch, canh tn nước Php, phải đặt trong tm vo gao dục. ng ta sẽ dnh ưu tin về ngn quỹ v nhn lực cho gio dục, nhất l bậc tiểu học, nguồn gốc của bất cng, tuỳ theo trẻ em theo học ở một trường học tốt hay trường học dở, trong những khu lao động.
Để cải cch nước Php, Macron khng đi con đường m ng cho l v trch nhim của phe tả ( lm việc 35 giờ một tuần hay t hơn , tăng lương, về hưu sớm, trợ cấp dưới mọi hnh thức, gia tăng hng ngũ cng chức, thm thủng ngn sch, chi nhiều hơn thu..). Cũng khng dng những biện php mạnh, thắt lưng buộc bụng như Franois Fillon của đảng Cộng Ho. Fillon muốn giảm 500.000 cng chức, Macron 120.000 ( nước Php, với dn số 66 triệu, c số cng chức ngang với Hoa Kỳ ). Fillon muốn giảm chi 100 tỷ Euros mỗi năm để dần dần đi tới qun bnh ngn sch, Macron 60 tỷ. Nước Php v địch về thuế ( với 250 loại thuế v taxes ) gy kh khăn cho cc x nghiệp, Fillon hứa giảm 50 tỷ tiền thuế, Macron 20. Fillon chủ trương bỏ tuần lễ 35 giờ, Macron để cho mỗi x nghiệp tự quyết định, với sự đồng của chủ, thợ, v nghiệp đon. Tri với Fillon, muốn đi mồ hi nước mắt của dn Php để cải cch, để nước Php c hy vọng bắt kịp nước Đức lng giềng, Macron nghĩ phải cải cch trn mọi phương diện, nhưng những biện php qu mạnh sẽ lm gẫy guồng my, gy xo trộn trong một quốc gia đ chia rẽ, đối nghich. Phe tả trch Macron thuộc hng ngũ ưu đi, của tư bản. Phe hữu kết n Macron l một Hollande thứ hai. Le Pen buộc tội Macron l mondialiste ( người của hon cầu ha) , ngược lại với b ta l patriotiste ( người i quốc )
Nếu c đa số ở quốc hội, việc đầu tin Macron lm l cải tổ luật lao động, cho cc x nghiệp tự do hơn trong việc tuyển lựa cũng như sa thải, một trong những cha kha để giải quyết nạn thất nghiệp, nhưng cũng l cơ hội để cc nghiệp đon đổ xuống đường. Macron hứa sẽ cải cch thể chế hưu bổng, cho đơn giản v cng bnh hơn. Đ cũng l cơ hội cho đnh cng bi thị. Nước Php c hng trăm chế độ hưu bổng khc nhau, với đủ loại ưu đi, qu của cc chnh phủ muốn mua phiếu, v khng ai muốn đụng tới ưu đi mnh đang hưởng. Những người quen biết Macron ni ng ta trẻ, bề ngoi thn thiện, tươi cười, nhưng l một người c c tnh mạnh, khng nhn nhượng.
Macron tốt nhiệp ENA ( Quốc gia hnh chnh ) v Sciences Po ( Khoa Học Chnh Tri ), hai đại học uy tn, nơi đo tạo giới lnh đạo nước Php, nhưng cũng l đệ tử của triết gia Paul Ricoeur, lm ngn hng nhưng snh văn học, nhờ b vợ gio sư văn chương. Trong những bi phỏng vấn, ng ta nhắc tới cc nh văn nhiều hơn l cc chnh trị gia.
Macron đề cao nỗ lực, khả năng lm việc, gi trị của tiền bạc, trong một nước coi chuyện nghỉ h quan trọng hng đầu, coi những người thnh cng ti chnh l chuyện phải dấu diếm.
TỪ BẢN LNH TỚI PHƯƠNG TIỆN HNH ĐỘNG
Muốn cải cch, nước Php cần một nh lnh đạo c bản lnh, c phương tiện chnh trị.
Về bản lnh, Macron đ chứng tỏ ng ta l một người c c tnh mạnh, biết mnh muốn g . Khi cn l học sinh 15 tuổi, Macron yu c gio lớn hơn 24 tuổi, đ c ba con, quyết định sẽ chỉ sống với b ny, bất chấp sự phản đối của gia đnh, sự dị nghị của x hội, v khi hai người thnh hn, chấp nhận sẽ khng c con ci v Brigitte Macron, ngy nay l đệ nhất phu nhn, đ cao tuổi ( Brigitte đ c ba con, xấp xỉ tuổi ng Tổng Thống ) Macron đang lm ngn hng, lương lớn, sẵn sng bỏ việc khi tổng thống Hollande mời lm cố vấn. Được bổ nhiệm Bộ trưởng Kinh tế, Macron từ chức sau vi thng v thấy guồng my chnh tri Php qu lỗi thời , qu nặng nề. Macron lập phong tro En Marche, ứng cử Tổng thống, một chuyện đin rồ trong một nước muốn lm chnh trị phải theo những đường mn : gia nhập một đảng lớn, leo từ dưới ln trn, ứng cử cấp địa phương, ứng cử dn biểu, tranh dnh một ghế thứ trưởng, bộ trưởng để , khi tuổi đ xế chiều, đ sầy vẩy, thn thể đầy dấu vết binh đao, nhm ng ci ghế thủ tướng hay tổng thống. Macron đ lm tất cả những chuyện đ trong một năm. Chuyện kh tin, nhưng c thực. Người khc khng dm nghĩ tới, Macron đ lm. Hai mươi tuổi, Macron gặp Attali, cựu tay mặt của Tổng thống Mitterrand, Attali ni : anh sẽ l tổng thống nước Php.
Cố nhin ng ta đ gặp nhiều may mắn : ra tranh cử đng lc dn Php đ chn những khun mặt cũ, muốn thay đổi ; Fillon, ứng cử vin đảng Cộng Ho gặp kh khăn v lem nhem vấn đề tiền bạc , ứng cử vin cực hữu, Le Pen, trong cuộc tranh luận trước TV, đ cho cả nước thấy b ta khng c khả năng, khng c phong thi của một quốc trưởng . Trn 50% cử tri bầu cho Macron để ngăn Le Pen ln cấm quyền. May mắn, đng, nhưng c những người biết nắm cơ hội, c những người để cơ hội đi qua. Macron thuộc loại thứ nhất.
Nhưng c bản lnh khng đủ, cn phải c phương tiện chnh trị. Nếu khng c đa số ở quốc hội, hay khng kết hợp nổi một khối đa số, Macron sẽ chỉ l một tổng thống b nhn.
Nước Php cần một người như Gerhard Shrder của Đức, sẵn sng hy sinh thất cử để cải tổ đất nước, đặt nền tảng để biến nước Đức, trong 10 năm, từ một quốc gia bệnh hoạn thnh một cường quốc số 1 ở u Chu. Trở ngại của Macron cn lớn hơn, v dn Php khng c tinh thần cng dn cao như dn Đức. Nước Php rơi vo tnh trạng suy thoi hiện tại v tinh thần v hnh động v trch nhiệm từ trn xuống dưới. V trch nhiệm của giới cầm quyền v cc chnh đảng, chỉ nghĩ tới chuyện được ti cử, khng dm thực hiện một cải cch su rộng no, đi hỏi sự hy sinh, v sợ mất lng cử tri. V trch nhiệm của cc nghiệp đon, chỉ bảo vệ quyền lợi phe nhm, bất chấp quyền lợi chung, sẵn sng đnh cng, bi thị , lm t liệt kinh tế quốc gia. Nếu ở Bắc u, nghiệp đon đng vai tr quan trọng v hữu ch, trong việc bảo vệ quyền lợi thợ thuyền, nhưng với tinh thần trch nhiệm, tm giải php thương thuyết hơn l bạo động. Một vi th dụ : phi cng Air France lm việc t giờ nhất, lnh lương cao nhất, đnh cng nhiều nhất thế giới, đưa Air France tới đe dọa ph sản . Khi bộ gio dục đổi số ngy học ở mẫu gio, tiểu học từ 5 ngy xuống 4 ngy mỗi tuần, gio chức đnh cng , đng cửa trường, khi chnh phủ khc trở lại tuần lễ 5 ngy, cũng những người đ đnh cng, đng cửa trường . Nhn vin li xe lửa 54 tuổi về hưu, v trước đy l một nghề nặng nhọc, phải xc than , phải li xe ; ngy nay chỉ ngồi bn cạnh computer, lm một ngy nghỉ một ngy, nhưng ai muốn đụng tới thể chế ưu đi, cả hệ thống lưu thng của nước Php t liệt v đnh cng bi thị.
Trước mắt Macron, hng trăm vấn đề phải giải quyết, đi hỏi sự quyết tm của chnh quyền, thi độ trch nhiệm của nghiệp đon v tinh thần cng dn của mỗi người. Vấn đ số 1 l nạn thất nghiệp kinh nin. Tỷ số thất nghiệp ở Php trn 10% ( 25 % trong giới trẻ ) gấp hai tỷ số thất nghiệp ở Đức, Ha Lan hay cc nước Bắc u . Tại sao Php khng giải quyết nổi nạn thất nghiệp, từ chnh phủ ny tới chnh phủ khc ? Đy l một th dụ điển hnh cho thấy ci bế tắc của x hội Php. Lỗi tại mọi tầng lớp. Lỗi của nh cầm quyền : khng c một chnh sch huấn nghệ hữu hiệu, mặc d ngn sch huấn nghệ lớn nhất thế giới ( tnh trn đầu người ). Lỗi tại cc nghiệp đon : chống lại bất cứ giải php no tm cch đơn giản ha việc tuyển dụng v sa thải nhn vin. Cc x nghiệp khng dm tuyển dụng, sợ khng thể sa thải khi hoạt động giảm bớt. Lỗi tại người dn : khng chịu thch ứng, học nghề mới, chỉ kiếm việc ở gần nh, khng chịu lm việc nặng nhọc : 300.000 việc lm trong ngnh xy cất, tiệm ăn, khch sạn khng kiếm ra nhn vin trong một nước c 10% thất nghiệp. Lỗi tại hệ thống: người thất nghiệp Php lnh trợ cấp cao hơn, lu hơn, dễ dng hơn ở cc nước lng giềng. Một người đi lm lương t, c lợi tức nhỏ hơn một người thất nghiệp nhận đủ mọi hnh thức trợ cấp.
VẤN ĐỀ CỦA MỌI NGƯỜI
Macron thắng cử, u Chu thở pho, nhẹ nhm, h va vừa thot khỏi một cuộc phiu liu với hậu quả khng lường được, hay đng hơn, c thể lường được: sự tan r của lin hiệp u Chu, đưa tới bất ổn chnh trị, kinh tế ton vng . Nhưng những vấn đề nhm cực tả hay cực hữu nu ra l những vấn đề phải được giải quyết . Vấn đ di dn, vấn đề hồi gio. Macron ca tụng một nước Php thn hữu giữa tất cả những người đn từ mọi chn trời, nhưng khng thể nhắm mắt trướ sự chung đụng cng ngy cng kh khăn giữa người địa phương v những người hồi gio, nhất l hồi gio qu khch. Vấn đề thế giới ho, nếu đ mang cc lại thịnh vượng cho hng triệu người, cũng đ đẩy hng triệu người khc ra lề đường, lạc lng trn chnh qu hương mnh. Vấn đề ti phiệt hnh tiến, đ lộng hnh như những ng chủ thực sự của thế giới, biến chnh trị gia thnh những b nhn. V quan trọng hơn hết, đ biến thế giới thnh một thị trường (phải khng, ng Trump?), cc dn tộc thnh những người tiu thụ, khng cn c tnh, văn ha , bản sắc ring. Einstein, hnh như Einstein, ni: mỗi lần đạt tới một khm ph, thực hiện một tiến bộ, phải tự hỏi tiến bộ đ c tnh cch nhn bản hay khng.
Đ l vấn nạn của cả thế giới, của mỗi quốc gia, của mỗi người, khng phải chỉ của nước Php. Khi no những vấn đề đ chưa c giải php, sớm muộn g FN cũng nắm chnh quyền ở Php, thế giới sẽ bị cai trị bởi những nhm mị dn, chế ngự bởi chủ nghĩa dn tộc qu khch. Chủ nghĩa dn tộc qu khch, lịch sử đ chứng minh, sẽ đưa tới khủng hoảng kinh tế, bất ổn chnh trị, hận th, xung đột giữa cc quốc gia. Chiến tranh chỉ chờ để bng nổ. Đ khng phải l chuyện giả tưởng. Đ l một đe dọa trước mắt, trong một thời đại hỗn loạn, nước no cũng v trang tới mang tai.
TỪ THỨC (Paris, 07/05/2017)
|
